Opinione

Filozofia islame domosdoshmëri apo trashëgimi e padëshirueshme

— 1 Mars, 2021 295 comments

Shkruan: Nexhat Ibrahimi

I.

Në kohën kur jeta dhe idetë po ndërrohen në mënyrat më të ndryshme, dëshiroj që vëmendjen e lexuesit ta përqëndroj në çështjen e arsimimit filozofik (islam), sipas bindjes sonë, mjaft të rëndësishëm për jetën tonë të përditshme, për t’u ballafaquar me takimet e frytshme ndërmjet fesë dhe botës, ndërmjet fesë dhe diturisë, ndërmjet trashëgimisë shpirtërore dhe kulturës aktuale, por edhe me simptomet shqetësuese që prodhojnë skepsë dhe indiferentizëm ndaj filozofisë dhe trashëgimisë së saj.

II.

Reforma aktuale e studimit filozofik ndër ne, sipas binjdes sime, e zbatuar më tepër spontanisht, në rrjedha të trendeve aktuale në botë dhe tek ne, është në një atmosferë shpirtërore që njëkohësisht është e favorshme dhe armiqësore për filozofinë, si për shkak të ndryshimeve të shumta shoqërore dhe lëvizjeve të ideve për përsiatje serioze filozofike dhe për shkak të tendencave që filozofia të zhvlerësohet e shpërfillet, kështu që ajo në fund të fundit të proklamohet si e padobishme, e padëshirueshme që duhet eliminuar. Kultura moderne, duke u mbyllur kundrejt problemit të transcendencës, përpiqet t’i kundërvihet mendimit autentik filozofik e veçant spekulimit metafizik, i cili ndërkaq është i vetmi në gjendje të vijë deri te vlerat absolute.

Fryma teknologjike, që gjithnjë e më shumë e shpie homo sapiensin në homo faber dhe ndonëse i sjellë njerëzisë përparësi të shumta e që nuk mund të mohohen, ajo nuk i shkon në favor vlerave shpirtërore te njeriu. Në anën tjetër, mentaliteti i njeriut më me dëshirë do të shkonte drejt botës konkrete materiale, drejt zotërimit të përparimit shkencor dhe teknik, duke mos kërkuar zgjidhje në parimet e forta dhe indiskutabile metafizike, por në aktualitet dhe sukses. Prandaj, është e lehtë të kuptohet përse fryma e aktualitetit duket antimetafizik, duke i hapur rrugën kështu të gjitha formave të relativizmit, e të frymëzuara nga rrymimet pozitiviste, neopozitiviste dhe strukturaliste..

Në rrethana të tilla, nuk duhet çuditur përse shumë syrësh nuk shohin mundësi për një filozofi që do të dallonte nga dituritë pozitiviste. Dhe deri sa mund të konstatohet rënia e interesimit për disiplinat klasike filozofike, këmbëngulësisht rritet rëndësia e diturive natyrore dhe antropologjike dhe prej tyre kërkohet komenti përfundimtar i njëmendësisë, duke e përjashtuar kështu plotësisht filozofinë si diç arkaike, që edhe ashtu do të zhduket. Prandaj, në vend të një takimi të dëshirueshëm që do t’i shërbente vlerave dhe prosperitetit si të filozofisë ashtu edhe të shkencës, po vjen deri te kundërvënia e tyre, që shkon në dëm të njërës dhe tjetrës anë.

Filozofia nuk është e atakuar vetëm nga shkenca dhe trendet e saj aktuale, por edhe nga vetë teologët (muslimanë e kristianë), të cilët filozofinë e konsiderojnë të padobishme dhe si të tillë të dëmshme dhe të panevojshme për edukimin e besimtarëve dhe vetë teologëve. Këta konsiderojnë se shpallja hyjnore burimore është kompromituar gjatë historisë me futjen e disiplinave filozofike, vetjake apo të huaja, të adoptuara në disiplinat sakrale. Po ashtu konsiderojnë se filozofia spekulative e ka stërngarkuar teologjinë dhe disiplinat përreth me probleme inekzistente.

Filozofia është e rrezikuar edhe nga vetë protagonistët e saj, të cilët të ballafaquar me pluralizmin filozofik, gjenden në situatë inferiore. Duhet absorbuar e asimiluar nocione të shumta e të rënda, duhet adaptuar në mënyrë krejtësisht tjetër metodikën e tij didaktike, që shpesh, në mungesë kohore e pa mjete të mjaftueshme për stimulim, para auditoriumit nuk mjaftojnë, dhe si pasojë e kësaj gjendjeje kemi inferiorizëm dhe izolacionizëm.

Filozofia është rrezikuar edhe nga ana e studentëve, të cilët edhe pse tregojnë interesim për probleme të caktuara të njeriut dhe të shoqërisë, megjithatë të ndikuar nga atmosfera aktuale kulturore nuk preokupohen me problemet filozofike. Sot njerëzit më tepër janë të orientuar drejt fotografisë, e më pak drejt idesë, kurse paraedukimi dhe edukimi është orientuar më tepër drejt teknikës dhe praktikës. Po ashtu, para rrymave të shumta kundërshtuese e konfuze filozofike, mosinteresimit të përgjithshëm për hulumtimin e të vërtetës dhe kërkesave të mëdha intelektuale që shtron studimi i filozofisë, rëndësia abstrakte e studimit të filozofisë, studentët dhe të interesuarit tjerë për studimin e filozofisë i ngulfat, i topitë, sepse, pos tjerash, ata nuk shohin lidhjen e qartë ndërmjet filozofisë dhe teologjisë, e veçant teologjisë praktike, drejt së cilës ata janë orientuar.

 III.

Përkundër vështirësive të theksuara dhe të tjerave këtu të patheksuara në disfavor të filozofisë, kemi bindjen se ekziston mundësia për kapërcimin e këtyre tendecave që shkojnë në drejtim të zhvlerësimit të filozofisë, të minimizimit të vlerës së saj apo edhe të braktisjes absolute të filozofisë. Sepse, miratimi dhe aplikimi i tendecave të theksuara do të thotë injorimi i krijimeve më autentike dhe më të thella në mendimin klasik dhe bashkëkohor, gojor dhe atë të shkruar: jeta dhe vdekja, kuptimi i të mirës dhe të keqes, vlera, dinjiteti dhe e drejta e njeriut, padrejtësia, shkelja e personalitetit, dhuna, karakteri, dashuria, rendi dhe kaosi, edukimi, autoriteti, liria, kuptimi i përparimit dhe historisë, enigma e jetës matanë botës, Zoti dhe ekzistimi i Tij, e shumë çështje tjera, që preokupojnë edhe sot veprën shkencore, këngën, poezinë, romanin, eseun, dramën, filmin, radion, televizionin etj.

Këto probleme nuk mund të zgjidhen adekuatësisht në rrafshin e diturive pozitiviste, qoftë natyrore apo antropologjike, sepse metodat e tyre specifike nuk kanë për trajtim çështjet si këto. Këto i shqyrton filozofia, e cila, duke i mbikaluar aspektet e pastra jashtësore dhe të pjesërishme të fenomenit, i qaset njëmendësisë totale në dritën e shkaqeve më të larta.

Kështu filozofia, përkundër nevojës së saj për rezultatet e diturive empirike, dëftohet si dituri e veçant, autonome dhe me rëndësi kapitale për njeriun, jo vetë për regjistrimin, deskribimin dhe rregullimin e fenomeneve,  por edhe me të kuptuarit e vlerës së tyre të mirëfilltë dhe kuptimit të fundit.

Filozofia ka rëndësi primare edhe në sferën e teologjisë, sepse nuk mund të merret me mend pranimi i mirëfilltë i shpalljes hyjnore si akt i besimit të verbër, si mirësjellje fideiste. Kur’ani dhe Hadithi me dhjetëra herë theksojnë rëndësinë e të përsiaturit dhe të arsyes. Teologu ka nevojë për filozofinë që besimit të tij personal t’i sigurojë baza logjike të vlerave diturore të cilët do të jenë në rafsh të arsimimit të tij intelektual.

Feja e shpallur kërkon përsiatje, analizë, thellim dhe sintezë nga besimtari. Duhet të studiohen burimet fetare, duke mos e keqpërdor filozofinë në çështjet që nuk i përkasin. Ndikimi reciprok i filozofisë dhe teologjisë është nevojë historike. Teologjia sot dëshiron t’i hapet dimensioneve të reja – historik, antropologjik, ekzistencial, personalistik dhe të zhvillohet në aspekte të reja – psikologjik, shoqëroro-politik, ortopraktik etj. Më tej, teologjia dëshiron t’i thellojë metodat e veta në aspekt të hermeneutikës.

Në fund, filozofia ofron fushë unike të takimit dhe dialogut ndërmjet besimtarit dhe jobesimtarit. Teologu, në një vend dhe në një kohë, ku pluralizmi i mendimeve është në shkallë të lartë, nuk guxon t’i lejojë vetes luksin për të demonstruar paaftësi komunikimi me ata që nuk besojnë, apo besojnë ndryshe. Këto probleme i përkasin fesë së tij si në aspektin interior ashtu edhe në atë eksterior.

Nuk ka dyshim se filozofia autentike mund të kontribuojë që bota dhe rrethi të bëhet më human, duke vënë dhe respektuar hierarkinë e vlerave.

 IV.

 Si filozofët ashtu edhe studentët e tyre do të duhej të arrijnë njohje adekuate të nocioneve kryesore të filozofisë të kohës dhe midisit të tyre, ashtu që filozofia për ta të paraqesë përgatitje të mirëfilltë për jetën dhe profesionin e tyre që i pretë apo që tashmë edhe e punojnë, t’i aftësojë për dialog me njerëzit e kohës së tij, me besimtarët dhe jobesimtarët.

 

295 Comments

  11. I’m curious to find out what blog system you’re working with?
    I’m having some minor security problems with my latest website and I would like
    to find something more risk-free. Do you have any solutions?

  26. Wonderful blog! I found it while searching on Yahoo News. Do you have any suggestions on how to get listed in Yahoo News? I’ve been trying for a while but I never seem to get there! Many thanks

  39. Pingback: keto zucchini lasagna

  59. If some one needs expert view on the topic of blogging
    and site-building afterward i suggest him/her
    to pay a visit this weblog, Keep up the fastidious job.

  70. Please let me know if you’re looking for a article
    writer for your site. You have some really
    great articles and I believe I would be a good asset. If you ever
    want to take some of the load off, I’d really like to write some material for your blog in exchange for a link back to
    mine. Please shoot me an email if interested.
    Cheers!

  118. Hello There. I found your blog using msn. This is an extremely well written article.
    I’ll be sure to bookmark it and return to read more of your useful information.
    Thanks for the post. I will definitely comeback.

  120. Excellent post. I was checking constantly this blog and I am inspired!

    Very useful information specifically the closing section 🙂 I deal with such information a lot.
    I used to be seeking this particular info for a long time.
    Thanks and good luck.

  124. We’re a group of volunteers and opening a new scheme in our community.

    Your site provided us with valuable info to
    work on. You have done an impressive job and our entire community will be thankful to you.

  127. Undeniably believe that which you said. Your favorite justification seemed to be on the web the easiest thing to be aware of.
    I say to you, I certainly get irked while people think about worries that
    they just don’t know about. You managed to
    hit the nail upon the top as well as defined out the whole thing without having side-effects ,
    people can take a signal. Will probably be back to
    get more. Thanks

    My homepage :: global coupon codes

  141. Hello just wanted to give you a quick heads up. The text in your post seem to be
    running off the screen in Firefox. I’m not sure if this
    is a formatting issue or something to do with internet browser compatibility but I
    thought I’d post to let you know. The style and design look great though!

    Hope you get the issue resolved soon. Thanks quest bars http://bitly.com/3C2tkMR quest bars

  149. I’m amazed, I must say. Seldom do I come across a blog that’s
    both educative and entertaining, and without a doubt, you have hit the nail
    on the head. The issue is something which too few men and
    women are speaking intelligently about. I’m very happy that I came
    across this in my search for something regarding this.
    cheap flights http://1704milesapart.tumblr.com/ cheap flights

  211. Холостячка 2 сезон https://bit.ly/39ioLkW Смотреть онлайн шоу Холостячка 2 сезон на СТБ.
    Пост шоу можно смотреть тут. Холостячка стб 2 сезон 1-2 серия

  212. Холостячка 2 сезон https://bit.ly/39ioLkW Смотреть онлайн шоу Холостячка 2 сезон на СТБ.
    Пост шоу можно смотреть тут. Холостячка стб 2 сезон 1-2 серия

  213. Холостячка 2 сезон https://bit.ly/39ioLkW Смотреть онлайн шоу Холостячка 2 сезон на СТБ.
    Пост шоу можно смотреть тут. Холостячка стб 2 сезон 1-2 серия

  214. Холостячка 2 сезон https://bit.ly/39ioLkW Смотреть онлайн шоу Холостячка 2 сезон на СТБ.
    Пост шоу можно смотреть тут. Холостячка стб 2 сезон 1-2 серия

  215. Холостячка 2 сезон https://bit.ly/39ioLkW Смотреть онлайн шоу Холостячка 2 сезон на СТБ.
    Пост шоу можно смотреть тут. Холостячка стб 2 сезон 1-2 серия

  216. Холостячка 2 сезон https://bit.ly/39ioLkW Смотреть онлайн шоу Холостячка 2 сезон на СТБ.
    Пост шоу можно смотреть тут. Холостячка стб 2 сезон 1-2 серия

  219. Холостячка 2 сезон https://bit.ly/39ioLkW Смотреть онлайн шоу Холостячка 2 сезон на СТБ.
    Пост шоу можно смотреть тут. Холостячка стб 2 сезон 1-2 серия

  222. Appreciating the persistence you put into your site and detailed
    information you provide. It’s great to come across a blog every
    once in a while that isn’t the same unwanted rehashed
    material. Wonderful read! I’ve bookmarked your site and I’m adding your RSS feeds
    to my Google account.

    Also visit my website: exam day tips (Marie)

  232. Главные герои картины «Матрица 4» проснулись и начали бороться, после чего появилось сопротивление Матрица 4 просмотр Дата начала проката в США: 22.12.2021. Оригинальное название: The Untitled Matrix Film.

  235. A motivating dialogue is certainly truly worth remark. I think that you should compose far more on this issue, it is probably not a taboo matter but generally individuals don’t examine these topics. To another! Numerous many thanks!!

  237. Смотреть фильм бесплатно в хорошем качестве 720 Не время любить hd 1080 онлайн фильмы новинки в хорошем качестве бесплатно 2021. Смотреть фильм качестве бесплатно новинки. Смотреть новинки кино бесплатно регистрации. Новинки фильмов 2021 года онлайн. Хорошем качестве 720 новинки кино смотреть. Смотреть лучшие русские фильмы новинки. Лучшие новинки кино 2021. Фильмы новинки вышедшие в хорошем качестве. Фильмы новинки 2021 смотреть онлайн hd 1080. Фильмы новинка бесплатно hd качестве. Новинки кино 2021 уже вышли смотреть бесплатно.

  238. Сериал и фильмов о Чернобыль было очень много, все они по-своему интересны. Однако именно американский канал HBO создал действительно интересный. Сериал чернобыль 1 серия. Новые сериалы в качестве онлайн.

  244. Hi there would you mind sharing which blog platform you’re working with?

    I’m looking to start my own blog social media marketing agency in Vancouver the near future but I’m having a difficult time deciding between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and
    Drupal. The reason I ask is because your design and style
    seems different then most blogs and I’m looking for something completely unique.

    P.S My apologies for getting off-topic but I had to ask!

  261. Pingback: native american gay dating

  265. Hey There. I found your blog using msn. This is a very well written article.
    I will be sure to bookmark it and return to read more of your
    useful info. Thanks for the post. I’ll certainly comeback.

  272. OMW, this is a great movie/documentary. Well done!! I shared it with the family leading the country., and I hope they will be able
    to help. I hope for the best for you all! I will share this in many places.

  278. You are so awesome! I don’t think I’ve read through anything like that before.
    So nice to discover somebody with a few genuine thoughts on this subject matter.
    Really.. thanks for starting this up. This web site is something that’s needed on the web,
    someone with a bit of originality!

    Here is my web blog; networking exams centred (Anastasia)

  279. Hola! I’ve been reading your site for a while now
    and finally got the bravery to go ahead and give you a shout
    out from Atascocita Texas! Just wanted to say
    keep up the fantastic job!

    Look into my homepage pharmacy technician certification board
    (Carson)

  280. Nice post. I learn something totally new and challenging on blogs I
    stumbleupon everyday. It will always be helpful to
    read through articles from other authors and use a little something from their sites.

  281. Great goods from you, man. I have understand your stuff previous to and you are
    just extremely great. I actually like what you have acquired
    here, certainly like what you are stating and the way in which you ssay it.
    You make it enjoyable and you still care for to keep it smart.
    I cant wait to read far more froom you. This is actually a tremendous website.

  282. First off I would like to say awesome blog! I had a quick question which I’d like to ask if
    you do not mind. I was interested to find out how you center yourself
    and clear your mind before writing. I have had a difficult
    time clearing my thoughts in getting my thoughts out there.
    I do take pleasure in writing but it just seems like the first 10 to 15
    minutes are lost just trying to figure out how
    to begin. Any recommendations or hints? Thanks!

    my blog; bar exam results; zippyshare.com,

  283. hey there and thank you for your info ? I have definitely picked up something new from right here.
    I did however expertise a few technical issues using this web site, as I experienced to reload the site lots of times previous to I could get
    it to load properly. I had been wondering if your web hosting is OK?
    Not that I’m complaining, but sluggish loading instances times will often affect your placement in google and could damage your high-quality
    score if ads and marketing with Adwords. Well I
    am adding this RSS to my email and could look out for a lot more of your respective exciting
    content. Ensure that you update this again soon.

    Review my web page: Exin Certification

  284. Howdy! I could have sworn I’ve been to this website before but after looking at many
    of the articles I realized it’s new to me. Anyways, I’m definitely
    happy I discovered it and I’ll be bookmarking it and checking back often!

  286. You are so interesting! I do not believe I’ve read through
    a single thing like that before. So good to find
    someone with some original thoughts on this
    subject matter. Really.. thanks for starting
    this up. This site is one thing that is required on the internet,
    someone with a little originality!

    Also visit my page :: cna training – Hilda
    –

  288. You’re so awesome! I do not believe I’ve read through something
    like this before. So great to discover somebody with a
    few original thoughts on this subject matter. Really..
    thanks for starting this up. This site is something that is required on the internet, someone with a
    little originality!

    Also visit my web blog :: microsoft certification (Glenn)

  292. Nice post. I learn something new and challenging on websites
    I stumbleupon every day. It’s always exciting to read through content from other authors and practice a little something from other websites.

  293. I am curious to find out what blog system you’re
    working with? I’m having some small security problems with my latest
    blog and I’d like to find something more safe.

    Do you have any solutions?

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike.